Ông Phương Hoàng Kim, Vụ trưởng Vụ năng lượng và phát triển bền vững, Bộ Công thương đánh giá, việc mở rộng sản xuất, thường đặt ra vấn đề về sử dụng nguồn năng lượng và xử lý ô nhiễm môi trường do thải ra nhiều chất thải sau chế biến. Bởi vậy việc nghiên cứu, tìm hiểu đưa ra các công nghệ, kỹ thuật hiện đại ứng dụng trong thực tiễn để xử lý, chuyển đổi các nguồn chất thải thành nguồn năng lượng hữu ích thay thế phần nào cho nguồn nhiên liệu hóa thạch, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tăng hiệu quả kinh tế cho các HTX là vô cùng cần thiết và có tính thực tiễn.

Thúc đẩy sản xuất xanh trong khu vực HTX

Tại Quảng Ninh, HTX sản xuất nước mắm Nam Hải, phường Quang Trung, TP Uông Bí là một trong những HTX mạnh dạn tiên phong áp dụng chương trình sản xuất sạch hơn. HTX đã đầu tư hơn 10 tỷ đồng để đầu tư các trang thiết bị nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất cũng như cải thiện môi trường.

Ông Trần Quốc Đạt, Giám đốc HTX cho biết: Việc đầu tư máy móc đã giúp năng suất tăng cao, tạo thêm thu nhập cho thành viên và người lao động. Nhìn chung, chất lượng và sản lượng đều được nâng lên.

Sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng sẽ giúp các HTX giảm thiểu các tổn thất nguyên vật liệu và sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh.

“Bên cạnh đó, sản xuất sạch hơn còn giúp nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, năng lượng, cung cấp các cơ hội giảm chi phí nhờ giảm tổn thất, tăng cường tuần hoàn và tái sử dụng. Điều này đã góp phần cải thiện môi trường làm việc, giảm tải lượng dòng thải và đáp ứng bảo vệ môi trường, mang lại hiệu quả về mặt kinh tế, môi trường và xã hội”, ông Đạt nói.

Theo ông Đạt, ngoài lợi ích trực tiếp tiết kiệm được trong quá trình sản xuất, HTX áp dụng sản xuất sạch hơn có cơ hội tiếp cận nguồn ưu đãi tài chính, các khoản vay từ các cơ quan tài chính, Chính phủ ngày càng ưu tiên cho các dự án phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường.

Còn tại Sơn La, thực hiện Đề án hỗ trợ đánh giá sản xuất sạch hơn và sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp tỉnh đã hỗ trợ HTX Sản xuất kinh doanh và dịch vụ tổng hợp Bình Thuận, xã Phổng Lái, Thuận Châu, Sơn La tìm các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong sản xuất. Đồng thời, đề xuất giải pháp hạn chế chất thải, khí thải trong chế biến chè, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm chè Trọng Nguyên.

Bà Nguyễn Thị Bình, Giám đốc HTX chia sẻ, HTX đã phối hợp với Công ty cổ phần Giải pháp công nghệ Việt Nam lập dự án, triển khai đầu tư lắp đặt trạm MBA riêng và bố trí tụ bù cho các tủ tổng xưởng và phụ tải lớn nhằm giảm tổn thất điện trên hệ thống.

Đối với hệ thống khí thải, HTX áp dụng các biện pháp giảm thiểu bụi, như: Vệ sinh sạch sẽ và thu hồi ngay nguyên liệu rơi vãi trong các đường chuyền vận chuyển sản xuất chè, che phủ khu nguyên liệu khô, tưới nước các khu vực sinh nhiều bụi.

Đồng thời, thay thế một số thiết bị mới, như: Lắp đặt tấm chắn những khu vực giữa các băng tải để tránh rơi vãi chè, lắp đặt hệ thống lọc bụi ướt để giảm thiểu phát tán khí độc ra môi trường bằng cách thông gió tự nhiên phù hợp với TCVN 3288, chất lượng không khí phù hợp QCVN 19:2009/BTNMT.

Khu vực cắt, phân loại, hoàn thành sản phẩm phải được trang bị hệ thống hút bụi, nồng độ bụi trong không khí ở khu vực này phải dưới 30mg/m³. Còn hệ thống hút bụi, để tránh phát tán ra ngoài, HTX sẽ thu hồi tái chế để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

“Bên cạnh lợi ích về kinh tế, thực hiện sản xuất sạch tiết kiệm năng lượng đã giúp HTX hoàn thiện quy trình chế biến, giảm lượng chất thải, khí thải ra môi trường, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm”, bà Nguyễn Thị Bình cho biết.

Nâng cao nhận thức và năng lực

Ông Phương Hoàng Kim nhận định, thời gian qua sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng tại các cơ sở sản xuất của HTX đã giúp nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, giảm thiểu phát thải và hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm, bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường, sức khỏe con người và bảo đảm phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Việc sử dụng chất liệu nhựa composite-thủy tinh góp phần bảo vệ môi trường, bảo đảm sản xuất sạch hơn.

Bàn về câu chuyện phụ phẩm nông nghiệp, đại diện Viện Nghiên cứu thiết kế chế tạo máy nông nghiệp, Bộ Công thương nói rằng, Việt Nam có lượng phụ phẩm nông nghiệp dư thừa sau sản xuất, chế biến chưa sử dụng hiệu quả, thậm chí bỏ lãng phí ra môi trường. Khi chuyển đổi các nguồn phụ phẩm nông nghiệp này theo công nghệ chuyển đổi năng lượng, tận dụng sử dụng ngay cho lĩnh vực sấy, chế biến nông sản sẽ góp phần tiết kiệm nhiều về kinh tế. Bởi, phụ phẩm được tái sử dụng hiệu quả tại chỗ ngay sau sản xuất, chế biến đã là bài toán tiết kiệm kinh tế.

Mặt khác, phần lớn người dân, HTX ứng dụng kết quả công nghệ sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng sẽ không cần dùng đến nhiên liệu than đốt (nhiên liệu hóa thạch gây phát thải) và hạn chế người dân “phá rừng” làm củi đốt.

“Ngoài ra, nếu các sản phẩm nông nghiệp chế biến của Việt Nam muốn cạnh tranh được trên thị trường thì phải giảm giá thành và nâng cao chất lượng. Hơn nữa, muốn xuất khẩu thì phải chú ý đến môi trường trong sản xuất, và có trách nhiệm với cộng đồng, giúp đỡ người yếu thế… Muốn vậy, không có con đường nào khác là phải ứng dụng công nghệ, công nghệ cao, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường vào sản xuất. Đó là con đường duy nhất để các HTX phát triển bền vững”, vị đại diện nói.

Rõ ràng, sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng có ý nghĩa rất lớn đối với tất cả các cơ sở sản xuất, lớn hay bé, tiêu thụ nguyên liệu, năng lượng nhiều hay ít. Thực tế cho thấy nếu áp dụng sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng, các HTX sẽ giảm thiểu các tổn thất nguyên vật liệu và sản phẩm… Từ đó có thể đạt sản lượng cao hơn, chất lượng ổn định, tổng thu nhập kinh tế cũng như tính cạnh tranh cao hơn, giúp nâng cao hiệu quả kinh tế cho khu vực KTTT, HTX.

Đoàn Huyền

https://vnbusiness.vn/kinh-doanh-xanh/san-xuat-sach-hon-chien-luoc-phat-trien-ben-vung-cho-cac-htx-1084956.html