(HPĐT)- Trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp quy mô hộ gia đình gặp nhiều khó khăn, các Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) trên địa bàn thành phố phát huy vai trò là kênh cung cấp vốn linh hoạt, hỗ trợ nông dân vượt qua trở ngại, từng bước khôi phục sản xuất. Tuy vậy, để hệ thống QTDND phát triển bền vững, cần tiếp tục tháo gỡ những rào cản về thủ tục hành chính, tài sản bảo đảm, đồng thời mở rộng hạn mức cho vay và đẩy mạnh chuyển đổi số nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động.
“Ngân hàng nhỏ” của nông dân
Tại phường An Hải (quận An Dương), mô hình kinh tế trang trại của anh Lê Thanh Long là điển hình tiêu biểu trong sử dụng hiệu quả cao nguồn vốn vay từ QTDND. Khởi nghiệp từ năm 2022 với nghề chăn nuôi gà đẻ trứng, thời gian đầu, anh Long gặp không ít khó khăn do biến động thị trường, thời tiết và dịch bệnh, nhất là sau cơn bão số 3 năm 2024, toàn bộ trang trại của anh bị tàn phá nghiêm trọng. Tùy theo từng giai đoạn sản xuất, gia đình anh được tạo điều kiện vay vốn linh hoạt, từ 500 triệu đồng đến hơn 1 tỷ đồng để đầu tư con giống, thức ăn và trang thiết bị máy móc… Đến nay, trang trại phát triển ổn định với quy mô 50.000 con gà, cung cấp khoảng 1.400 quả trứng mỗi ngày cho thị trường Hải Phòng, Quảng Ninh và nhiều bếp ăn tập thể, hướng đến chuỗi siêu thị nông sản sạch, mang lại thu nhập ổn định cho gia đình, tạo việc làm cho nhiều lao động.
Thành lập từ năm 1995, QTDND An Hải hiện có 922 thành viên, tổng nguồn vốn tính đến quý 1-2025 đạt 77,6 tỷ đồng. Trong đó, vốn điều lệ là 4,3 tỷ đồng, vốn huy động 70,1 tỷ đồng, dư nợ cho vay đạt 46,9 tỷ đồng và không phát sinh nợ quá hạn. Hoạt động chủ yếu tại phường An Hải – địa bàn mới được thành lập sau khi sáp nhập hai xã Quốc Tuấn và Đặng Cương, Theo Giám đốc QTDND An Hải Nguyễn Thị Thúy, lợi thế của Quỹ là hoạt động ở vùng nông nghiệp, nguồn thành viên dồi dào, nhu cầu vay vốn ổn định.100% cán bộ của quỹ là đảng viên, ý thức trách nhiệm luôn được nâng cao. Tuy nhiên, đầu năm 2025, hoạt động cho vay của Quỹ có dấu hiệu chững lại do người dân hạn chế mở rộng đầu tư. Nhiều hộ muốn vay vốn để phát triển sản xuất nhưng gặp khó khăn vì không có tài sản thế chấp theo quy định. Bên cạnh đó, việc thay đổi địa giới hành chính khiến người dân phải điều chỉnh thông tin giấy tờ đất đai, làm kéo dài thời gian giải ngân. Nhằm tháo gỡ khó khăn, QTDND An Hải đang triển khai các dịch vụ hiện đại thông qua hệ thống Ngân hàng Hợp tác xã CF-eBank như thu hộ, chi hộ, chuyển tiền… tạo thuận lợi, bảo đảm giao dịch tiền gửi.
Không chỉ QTDND An Hải, nhiều QTDND khác trên địa bàn thành phố đang nỗ lực vượt khó, duy trì hoạt động ổn định. Tại huyện Vĩnh Bảo, QTDND Cao Minh là điển hình về hiệu quả hoạt động. Đến hết tháng 3-2025, quỹ có 1.616 thành viên, tổng vốn hoạt động 180 tỷ đồng, dư nợ cho vay 140 tỷ đồng, vốn huy động từ thành viên đạt 165 tỷ đồng. Với kết quả tích cực, Quỹ vừa được Liên minh HTX Việt Nam tôn vinh HTX tiêu biểu và trao giải Ngôi sao Hợp tác xã 2025, là động lực để Quỹ tiếp tục phát triển, đồng hành cùng thành viên trong sản xuất, kinh doanh.
Hướng đến mô hình tín dụng hiện đại
Theo thống kê của Liên minh HTX thành phố, thành phố có 26 QTDND đang hoạt động. Chủ tịch Liên minh HTX thành phố Ngô Ngọc Khánh cho biết, các quỹ đóng vai trò quan trọng trong huy động vốn tại chỗ, cung ứng tín dụng cho người dân, nhất là ở khu vực nông thôn, góp phần đẩy lùi “tín dụng đen”, thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Tuy vậy, hoạt động của QTDND còn nhiều vướng mắc, khó khăn. Một trong những rào cản lớn là yêu cầu về tỷ lệ dư nợ bảo đảm trên 50%, khiến không ít hộ dân không đủ điều kiện vay vốn do thiếu tài sản bảo đảm có giá trị cao. Thời điểm hiện nay, do việc sắp xếp, thay đổi đơn vị hành chính nên hồ sơ đất đai của các hộ dân phải điều chỉnh thông tin. Quá trình này mất nhiều thời gian, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ giải ngân của Quỹ và nhu cầu đầu tư sản xuất của hộ vay. Ngoài ra, QTDND hoạt động chủ yếu ở địa bàn nông nghiệp, phần lớn thành viên có nhu cầu vay thấp, dẫn đến hiệu quả khai thác nguồn vốn chưa cao.
Để QTDND tiếp tục phát huy vai trò là “ngân hàng cộng đồng”, nhiều giải pháp được đặt ra nhằm tháo gỡ khó khăn và nâng cao hiệu quả hoạt động. Theo Chủ tịch Liên minh HTX thành phố Ngô Ngọc Khánh, cần có cơ chế linh hoạt hơn trong đánh giá năng lực tín dụng của người vay, giảm áp lực về tài sản thế chấp, nhất là đối với những hộ dân có lịch sử tín dụng tốt. Cùng với đó, QTDND cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong toàn bộ quy trình: từ tiếp nhận hồ sơ, giải ngân, thanh toán đến kiểm tra sau vay. Việc đào tạo đội ngũ cán bộ nghiệp vụ chuyên sâu, nâng cao năng lực công nghệ và tăng cường phối hợp giữa QTDND với các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng Trung ương cũng được xác định là giải pháp trọng tâm, giúp chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao hiệu quả hoạt động.
Ngoài ra, vai trò của chính quyền địa phương, các đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ rất quan trọng trong hỗ trợ tuyên truyền, kết nối người dân với QTDND, kịp thời phát hiện và giải quyết vướng mắc trong quá trình vay vốn. Trong bối cảnh kinh tế hộ gia đình, kinh tế nông nghiệp đang từng bước chuyển mình theo hướng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, mô hình QTDND nếu được tổ chức, vận hành hiệu quả sẽ là điểm tựa vững chắc để người dân an tâm đầu tư sản xuất, làm giàu chính đáng trên mảnh đất quê hương.
