Thực hiện mục tiêu phát triển hợp tác xã nông nghiệp gắn với nền nông nghiệp bền vững, hiện đại có giá trị gia tăng cao, có năng lực cạnh tranh quốc tế; đa dạng hóa các hoạt động sản xuất – kinh doanh dịch vụ. Trong khoảng 5 năm trở lại đây, tại các tỉnh thành trên cả nước, nhờ tận dụng được lợi thế sẵn có của địa phương, nhiều mô hình du lịch nông nghiệp, sinh thái đã dần hình thành và thu hút nhiều khách tham quan, trải nghiệm.
Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cả nước hiện đã có gần 30.000 HTX, trong đó gần 19.000 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Trên địa bàn thành phố Hải Phòng, hiện có hơn 200 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, trong đó không ít HTX có tiềm năng phát triển lĩnh vực nông nghiệp gắn với du lịch.
Thời gian qua, Liên minh HTX thành phố đã thực hiện đổi mới nội dung, phương pháp hoạt động gắn kết, hỗ trợ các đơn vị thành viên thông qua việc tổ chức các Hội nghị sinh hoạt thành viên theo địa bàn; thành lập các Câu lạc bộ theo nhóm ngành nhằm tạo sự liên kết, gắn bó chặt chẽ của các hợp tác xã, doanh nghiệp cùng lĩnh vực hoạt động; trao đổi thông tin, học hỏi kinh nghiệm giữa các đơn vị trong quá trình hoạt động; hợp tác để cùng nhau phát triển sản xuất, kinh doanh, quảng bá các sản phẩm, mở rộng thị trường. Ngoài ra, Liên minh HTX thành phố Hải Phòng luôn quan tâm, tạo điều kiện để hỗ trợ cho hợp tác xã và đơn vị thành viên tiêu thụ sản phẩm; xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm; đồng thời hướng các hợp tác xã nông nghiệp mở rộng mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch sinh thái nhằm khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của địa phương và phát triển bền vững, góp phần tăng nguồn thu nhập cho HTX. Điển hình là mô hình “Dân vận khéo” trong phát triển kinh tế nông nghiệp kết hợp du lịch sinh thái như:
HTX Nông trại vui vẻ: Với đam mê làm nông nghiệp, cung cấp ra thị trường những sản phẩm sạch, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Năm 2020, HTX Nông trại vui vẻ được thành lập tại địa chỉ 305 đường Mạc Đăng Doanh, quận Dương Kinh, TP Hải Phòng. Nông trại vui vẻ” không chỉ là nơi cung cấp rau, củ, quả sạch mà còn trở thành địa điểm du lịch trải nghiệm lý tưởng cho các em nhỏ học sinh trong thành phố, muốn hòa mình vào thiên nhiên.
Hiện, HTX đã đầu tư hệ thống nhà lưới, áp dụng công nghệ tưới nước tự động để trồng các sản phẩm rau ăn lá theo mùa như rau cải, rau muống, rau ngót… Sản phẩm rau, củ, quả tại nông trại được trồng theo phương thức hữu cơ, không sử dụng phân bón hóa học hay thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa học mà sử dụng các chế phẩm sinh học, phân bò ủ, phân trùn quế… Bên cạnh diện tích trồng rau nhà lưới, HTX còn có các khu vực trồng cây ăn quả như 200 gốc nho hạ đen, trồng hoa, cây cảnh để phục vụ học sinh tới trải nghiệm.
Ngoài ra, nông trại đang đầu tư mở rộng khu vực trải nghiệm, cắm trại phục vụ các hoạt động tham quan nông nghiệp thực tế cho học sinh, sinh viên. Theo như ghi nhận, vào những dịp nghỉ Lễ, Tết, nghỉ hè lượng khách từ nội, ngoại thành đổ về Nông trại rất đông, nếu không đặt chỗ trước thì rất có thể sẽ hết chỗ và du khách sẽ quay lại vào buổi khác.
Hay như mô hình của HTX Nông lâm, thủy hải sản Nam Việt được thành lập từ tháng 5 năm 2018. Với khát khao làm nông nghiệp, cung cấp thực phẩm sạch, HTX đã liên kết với các các hộ dân xã Tây Hưng, huyện Tiên Lãng để sản xuất nông nghiệp: trồng chuối lùn, chuối tiêu; nuôi trồng thủy sản tôm, cá và rau màu các loại… Sản phẩm quả chuối của HTX Nam Việt được công nhận là sản phẩm OCOP vào cuối năm 2019. Bên cạnh việc cung cấp cho thị trường Hải Phòng và các tỉnh thành lân cận, chuối của HTX còn xuất khẩu sang Trung Quốc.
Ngoài ra HTX đã thuê, mượn lại gần 16 ha đất nông nghiệp bỏ hoang, không canh tác của người dân tại xã An Thọ huyện An Lão và xã Bắc Sơn, huyện An Dương để nuôi thả cá, tôm, trồng lúa, rau màu và một số loại cây ăn quả như: Cam Đồng Dụ, vú sữa Hoàng Kim, nho sữa … Bên cạnh việc trồng cây ăn quả theo hướng hữu cơ và trồng các cây rau màu ngắn ngày, cấy lúa, thả cá… để cung cấp vào các bếp ăn tập thể mà HTX đã ký hợp đồng. HTX kết hợp sản xuất nông nghiệp với du lịch nông nghiệp như: thu hái sản vật nông nghiệp, thăm và cho vật nuôi ăn, câu cá, cắm trại…Anfarm của Hợp tác xã được xây dựng với phương trâm: Nông nghiệp xanh, sống an lành.
Với phương châm “Sạch từ Đất, chất từ Tâm” và mong muốn đóng góp sức mình cho việc phát triển quê hương. Năm 2021, HTX Đầu tư phát triển sông Giá được thành lập với mô hình trồng rau, củ, quả theo phương pháp hữu cơ, sử dụng nhà lưới với hệ thống tưới nhỏ giọt… trên diện tích gần 7.000m2 tại xã Kênh Giang, huyện Thủy Nguyên. Năm 2022, sản phẩm dưa kim hoàng hậu, dưa bạch ngọc của HTX đã đạt sản phẩm OCOP 3 sao. Hết vụ dưa HTX lại đầu tư gối vụ dâu tây quay vòng. Mô hình của HTX hoạt động theo quy trình canh tác khép kín, hiện đại, ứng dụng công nghệ tiên tiến, xử lý sâu bệnh vi sinh: vừa cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây sinh trưởng, phát triển tốt, vừa đảm bảo chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm của quả dưa.
Bên cạnh diện tích nông trại, HTX đã đầu tư khu nuôi trùn quế với diện tích 250m2 để cung cấp sản phẩm phân bón cho nông trại và khoảng 6000m2 đất để chuyên sản xuất giống hoa, cây cảnh các loại như mộc hương, nhài ba lá, mẫu đơn… cung cấp cho thị trường hoa, cây cảnh của thành phố. Ngoài ra, HTX đã đầu tư xây dựng đường vòng quanh nông trại, gian hàng trưng bày giới thiệu các sản phẩm của HTX, các chế phẩm sinh học phục vụ nông nghiệp sạch và các sản phẩm OCOP của địa phương, khu vực trải nghiệm cho khách thăm quan…
Thành phố quan tâm đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn
Có thể thấy, mô hình du lịch nông nghiệp, sinh thái…đang được phát triển mạnh mẽ ở các địa phương với sự tham gia tích cực của các HTX. Mô hình du lịch nông nghiệp, sinh thái…được đầu tư, khai thác, quản lý thông qua các HTX phù hợp với năng lực của người dân nông thôn hơn và có tính lan tỏa cao hơn. Đặc biệt, mỗi HTX ở các địa phương khác nhau có thể xây dựng được các mô hình du lịch nông nghiệp, sinh thái với rất nhiều hình thức khác nhau nên tạo được sự đa dạng nhưng vẫn giữ được điểm độc đáo của từng địa phương nên thu hút được số lượng du khách ngày càng nhiều. Từ đó, các sản phẩm nông nghiệp và giá trị văn hóa của các vùng quê được lan tỏa rộng rãi. Hướng đi này hoàn toàn phù hợp với bối cảnh Việt Nam đang là nước nông nghiệp với gần 65,6% dân số sống ở nông thôn và cũng có đến 70% điểm du lịch đang phát triển ở nông thôn.
.Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thúc đẩy phát triển du lịch nông nghiệp, ngày 11/5/2023, Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng đã ban hành Quyết định phê duyệt Đề án Phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới tại Hải Phòng đến năm 2030. Thực hiện chỉ đạo của thành phố, hiện Sở Du lịch Hải Phòng đã hoàn thiện Kế hoạch triển khai Đề án trình Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt. Theo đó, thành phố Hải Phòng phấn đấu đến hết năm 2025 có ít nhất hai điểm du lịch nông thôn được công nhận là điểm du lịch theo Nghị định số 168/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ. Bên cạnh đó, thành phố Hải Phòng dự kiến hỗ trợ mỗi huyện nông thôn mới có tiềm năng du lịch xây dựng ít nhất một điểm trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm du lịch nông nghiệp nông thôn đặc thù, sản phẩm nông sản chủ lực, đặc trưng, sản phẩm OCOP theo mô hình chuỗi liên kết cung ứng với sự tham gia của các chủ thể Nông dân – Hợp tác xã – Hộ kinh doanh – Doanh nghiệp…
Thực hiện Nghị quyết 106/NQ-CP ngày 18/7/2023 của Chính phủ về phát triển hợp tác xã nông nghiệp trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Thời gian tới, thành phố đang tập trung xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng chú trọng phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông nghiệp sinh thái, kinh tế tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế; ưu tiên việc huy động nguồn lực để đẩy mạnh việc chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp, hình thành thêm nhiều khu sản xuất nông nghiệp tập trung, sử dụng công nghệ cao, sản xuất ra các sản phẩm nông nghiệp sạch, có giá trị thương phẩm cao.
Từ thực tiễn công tác “Dân vận khéo” trong vận động hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp phát triển mô hình hợp tác xã nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái tại Hải Phòng cho thấy: Du lịch nông nghiệp không chỉ mang lại nhiều lợi ích phát triển kinh tế bền vững cho nông dân mà còn là hướng đi phù hợp với xu thế phát triển hiện đại./.
Hoàng Anh - P.KTTCTV