Trong bối cảnh thương mại điện tử bùng nổ và cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc Liên minh Hợp tác xã Việt Nam chính thức khởi động Chợ sản phẩm trực tuyến VCAMart vào ngày 11/4/2025 không chỉ mang ý nghĩa ra mắt một nền tảng mới, mà còn mở ra cánh cửa giúp các hợp tác xã quảng bá, tiếp thị và mở rộng đầu ra cho hàng hóa trong nền kinh tế số.
Trong khuôn khổ của Tháng Hành động HTX, tối ngày 11/4, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cùng lãnh đạo Liên minh HTX Việt Nam đã khởi động Chợ sản phẩm trực tuyến VCAMart. Sự ra đời của chợ thương mại điện tử này được kỳ vọng sẽ là giải pháp thiết thực nhằm thúc đẩy số hóa trong khu vực kinh tế tập thể, hỗ trợ HTX tiếp cận thị trường hiện đại, nâng cao năng lực tiêu thụ sản phẩm, đồng thời phát huy tinh thần tự lực, sáng tạo và vươn xa của hàng Việt.
 |
|
Liên minh HTX Việt Nam tổ chức Lễ Khởi động chợ sản phẩm trực tuyến vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường mới cho nông sản tại vùng sâu, vùng xa, khó khăn trên cả nước. |
VCAMart – Cơ hội mới trong bối cảnh mới
Trong bối cảnh thương mại điện tử bùng nổ, nhiều sàn lớn như Lazada, Shopee, Tiki… đã đồng loạt tăng các loại phí – từ phí cố định, phí hoa hồng cho đến phí vận chuyển. Điều này đang tạo áp lực tài chính không nhỏ cho người bán, đặc biệt là các HTX – vốn có quy mô nhỏ và nguồn lực hạn chế. Thống kê riêng quý I/2025 cho thấy, đã có tới 165.000 cửa hàng rời khỏi các nền tảng thương mại điện tử lớn, phản ánh rõ tính chất tiềm năng nhưng đầy khốc liệt của sân chơi này.
Thực tế, nhiều HTX – đặc biệt là ở khu vực đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi – vẫn gặp không ít trở ngại khi tham gia môi trường số. Rào cản lớn đến từ việc sản phẩm không đồng bộ do thiếu nhất quán trong sản xuất, hạn chế về vốn và kỹ năng ứng dụng công nghệ, bán hàng, tiếp thị của thành viên chỉ ở mức trung bình.
Trước bối cảnh đó, sự ra đời của chợ thương mại điện tử VCAMart do Liên minh HTX Việt Nam vận hành được kỳ vọng là lời giải cho bài toán “cạnh tranh công bằng” đối với HTX. VCAMart hoạt động theo nguyên tắc “ba không”: không thu phí giao dịch, không thu phí hoa hồng và không áp đặt rào cản công nghệ. Với hai phiên bản linh hoạt – trên máy tính và ứng dụng di động – VCAMart tạo điều kiện tối đa để HTX tiếp cận khách hàng, mở rộng kênh tiêu thụ và khẳng định thương hiệu trong thời đại số.
 |
|
Ông Trịnh Anh Tuấn, Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường. |
Không chỉ miễn phí giao dịch, sàn còn tích hợp nhiều tính năng như thanh toán không dùng tiền mặt, kết nối với các đơn vị vận chuyển và công cụ quản trị gian hàng. Đặc biệt, ngày 17/4/2025 tới đây, Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường (Liên minh HTX Việt Nam) sẽ tổ chức tập huấn chuyên sâu về vận hành sàn cho cán bộ HTX, Liên minh HTX các tỉnh thành, giúp các đơn vị vận hành hiệu quả, chuyên nghiệp hơn trong môi trường kinh doanh số.
Theo ông Trịnh Anh Tuấn – đại diện Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường, để VCAMart thực sự phát huy hiệu quả, cần đầu tư mạnh cho công tác truyền thông, nhằm tăng nhận diện và thu hút người dùng. Song song, hoạt động tập huấn cũng cần được đẩy mạnh để nâng cao năng lực vận hành sàn cho đội ngũ HTX và cán bộ quản lý.
Một điểm đáng chú ý khác là hiện nhiều địa phương cũng đã xây dựng các chợ trực tuyến riêng. Do đó, việc kết nối VCAMart với các sàn địa phương sẽ là bước đi chiến lược, không chỉ gia tăng cơ hội kinh doanh cho HTX mà còn thúc đẩy phát triển hệ sinh thái thương mại điện tử cộng hưởng.
Chất lượng – yếu tố sống còn của thương mại điện tử
Đại diện các chuyên gia đều đồng tình: muốn phát triển bền vững trên sàn thương mại điện tử, HTX phải đảm bảo chất lượng hàng hóa và năng lực vận hành. Bà Nguyễn Hoàng Trang, Giám đốc Học viện Doanh nhân iViet, nhận định: “Điểm nổi bật của sàn thương mại điện tử VCAMart chính là khả năng kiểm soát chất lượng hàng hóa khi đưa lên giao dịch. Trong bối cảnh cạnh tranh online ngày càng khốc liệt, đặc biệt với sự xuất hiện tràn lan của hàng hóa không rõ nguồn gốc, việc đảm bảo chất lượng sản phẩm sẽ là yếu tố then chốt giúp HTX tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng”.
 |
|
Bà Nguyễn Hoàng Trang, Giám đốc Học Viện doanh nhân Iviet. |
Bà Trang nhận định, VCAMart không chỉ là một nền tảng bán hàng mà còn là cơ hội để các HTX nhỏ – vốn còn hạn chế về quy mô, vốn và kỹ năng – nâng cao năng lực thương mại hóa sản phẩm. Tuy nhiên, để tận dụng tốt cơ hội này, HTX cần đầu tư vào hình ảnh, nội dung giới thiệu sản phẩm, xây dựng video minh họa chân thực và đặc biệt chú trọng đến dịch vụ chăm sóc khách hàng để tạo vòng quay mua sắm bền vững.
Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường cho biết để đảm bảo chất lượng sản phẩm trên sàn, VCAMart cũng sẽ triển khai cơ chế kiểm tra định kỳ. Theo đó, Viện sẽ tiến hành lấy mẫu ngẫu nhiên các sản phẩm đang được bày bán để đánh giá việc tuân thủ quy trình sản xuất và cam kết chất lượng. Những HTX vi phạm sẽ bị loại sản phẩm khỏi sàn – nhằm bảo vệ uy tín chung và đảm bảo niềm tin của người tiêu dùng.
Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Thanh Mộng (Công ty Sorimachi Việt Nam) đề xuất Liên minh HTX Việt Nam có thể xem xét hợp tác với các đơn vị công nghệ như Sorimachi nhằm tích hợp thêm các ứng dụng hỗ trợ quản lý chi phí, truy xuất sản phẩm và kiểm soát chất lượng. Việc này không chỉ tối ưu hóa hoạt động của sàn VCAMart mà còn giúp nâng cao năng lực quản trị và cạnh tranh cho các HTX trong môi trường số.
 |
|
Ông Nguyễn Thanh Mộng, Công ty Sorimachi Việt Nam |
Theo ông Mộng, việc Liên minh HTX Việt Nam xây dựng và vận hành chợ sản phẩm trực tuyến là bước đi đúng hướng, mở ra cơ hội lớn cho các HTX trong việc mở rộng thị trường tiêu thụ và tham gia cạnh tranh một cách sòng phẳng trên nền tảng số. Tuy nhiên, để hoạt động hiệu quả, các HTX – với vai trò là người bán – cần chủ động chuẩn bị kỹ lưỡng về dự trù kinh phí, kiểm soát chất lượng sản phẩm và xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Khi đó, người tiêu dùng mới có đủ niềm tin để lựa chọn sản phẩm HTX trên sàn.
Kết nối đa chiều – lan tỏa giá trị
Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Thị Hoài Linh nhận định, không ít chợ truyền thống hiện nay rơi vào tình trạng “xây dựng khang trang nhưng bỏ trống”, hoạt động èo uột do thiếu sự kết nối giữa đầu tư và vận hành thực tế. Với chợ sản phẩm trực tuyến VCAMart – một nền tảng được đầu tư bài bản bởi Liên minh HTX Việt Nam – bài toán đặt ra không chỉ là “xây sàn” mà còn phải “đưa người vào chợ”, làm sao để giao thương tấp nập, hiệu quả thực chất và bền vững.
 |
|
Bà Nguyễn Thị Hoài Linh, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam. |
Để làm được điều đó, bà Linh cho rằng cần phát huy sức mạnh liên kết. Cụ thể, có thể phối hợp với các tổ chức như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ… để huy động thành viên của các tổ chức này cùng đưa sản phẩm nông sản lên sàn VCAMart. Khi nhiều lực lượng cùng tham gia, cùng quảng bá và cùng bán hàng, không chỉ hiệu quả kinh doanh được nâng lên, mà độ uy tín của sàn cũng sẽ được khẳng định rõ ràng hơn trên thị trường.
Đồng thời, Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường cùng các đơn vị liên quan cần chủ động tăng cường kết nối, phối hợp chặt chẽ với các tổ chức hội, đoàn thể và địa phương để mở rộng mạng lưới tham gia VCAMart, từ đó phát huy tối đa tiềm năng và sức lan tỏa của chợ sản phẩm trực tuyến này.
Ông Phạm Quyết Tiến – Giám đốc Ban điều hành kinh doanh Sàn Nông sản và Thương mại điện tử, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam – đánh giá cao sáng kiến của Liên minh HTX Việt Nam trong việc tạo lập một “sân chơi” trực tuyến cho các HTX. Theo ông, đây là bước đi đúng hướng trong bối cảnh thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ.
 |
|
Ông Phạm Quyết Tiến, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam. |
Ông Tiến khẳng định, Tổng Công ty Bưu điện hoàn toàn sẵn sàng phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam để “đấu nối” và chia sẻ dữ liệu, giúp sản phẩm từ một HTX trên sàn VCAMart không chỉ bán nội bộ mà còn có thể lan tỏa ra nhiều nền tảng thương mại điện tử khác, từ đó mở rộng đầu ra hiệu quả cho các HTX.
“Đây không chỉ là lợi ích cho các HTX mà cũng phù hợp với định hướng phát triển người bán trên sàn của chúng tôi,” ông Tiến chia sẻ. Đồng thời, ông nhấn mạnh, việc kết nối VCAMart với các nền tảng khác chính là giải pháp bán hàng thông minh và tinh gọn trong thời đại số, giúp HTX khai thác tối đa tiềm năng thị trường online.
Tiếng nói từ HTX – Mong đợi và thực tiễn
Ông Nguyễn Quốc Huy – Chủ tịch HĐQT HTX Nấm Tam Đảo (Vĩnh Phúc) – chia sẻ rằng, trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, nông dân và HTX với phương châm “làm thật, ăn thật” lại đang gặp không ít khó khăn khi đưa sản phẩm lên các sàn online. Việc thiếu nguồn lực, kỹ năng số và kinh nghiệm vận hành sàn khiến nhiều HTX loay hoay trong việc tiếp cận thị trường số.
Vì vậy, việc Liên minh HTX Việt Nam thành lập và trực tiếp vận hành sàn thương mại điện tử VCAMart là bước đi kịp thời và thiết thực, giúp HTX tháo gỡ rào cản và mở rộng đầu ra trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt.
 |
|
Ông Nguyễn Quốc Huy – Chủ tịch HĐQT HTX nấm Tam Đảo. |
Ông Huy cũng nhấn mạnh vai trò hỗ trợ chính sách từ phía Nhà nước, đặc biệt là đối với những sản phẩm có chứng nhận rõ ràng như hữu cơ, OCOP. Bởi hiện tượng người nổi tiếng livestream hàng kém chất lượng đang tạo ra sự cạnh tranh không công bằng, làm lu mờ sản phẩm nông sản chuẩn hóa, gây bất lợi cho HTX khi tiếp cận người tiêu dùng trên môi trường số.
Theo ông, các HTX cần tận dụng sàn VCAMart để đẩy mạnh các sản phẩm OCOP 4 sao, 5 sao nhằm tạo dựng uy tín và thương hiệu. Từ đó, có thể thu hút sự quan tâm của các KOC, KOL – những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội – giúp lan tỏa giá trị, đồng hành quảng bá và thúc đẩy đột phá cho sản phẩm HTX trên sàn thương mại điện tử.
Tương tự, ông Đỗ Thanh Hiệp – Giám đốc HTX Thanh long sạch Hòa Lệ (Bình Thuận) – cho biết, HTX hiện đã tham gia một số sàn thương mại điện tử và đang lên kế hoạch mở rộng hoạt động kinh doanh trực tuyến bằng cách đưa thêm sản phẩm của các thành viên lên sàn VCAMart do Liên minh HTX Việt Nam vận hành. Ưu điểm nổi bật khiến HTX cân nhắc tham gia là chính sách miễn một số loại phí, trong khi ở nhiều sàn khác, các chi phí như hoa hồng hay duy trì gian hàng đã bắt đầu gia tăng.
 |
|
Ông Đỗ Thanh Hiệp, Giám đốc HTX Thanh long sạch Hòa Lệ. |
Đặc biệt, HTX hiện sở hữu nhiều sản phẩm có lợi thế cạnh tranh cao, trong đó có sản phẩm đạt giải thưởng Mai An Tiêm – giải thưởng uy tín dành cho những sản phẩm nông sản chất lượng, sáng tạo. Ngoài ra, HTX cũng có tới 17 sản phẩm OCOP, cùng 5 sản phẩm đạt giải thưởng công nghiệp nông thôn tiêu biểu, tạo tiền đề thuận lợi để mở rộng gian hàng trực tuyến và thúc đẩy doanh thu trên VCAMart.
Theo ông Hiệp, một trong những yếu tố quyết định thành công khi đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử là chất lượng hàng hóa phải được đảm bảo, đồng thời cần có hình ảnh minh họa rõ ràng, video giới thiệu thực tế để tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng. “Khi khách hàng có thể nhìn thấy quy trình sản xuất chân thực, họ sẽ chủ động đặt mua và quay lại nhiều lần – đó là cách chúng tôi xây dựng mối quan hệ bền vững với người mua”, ông nhấn mạnh.
VCAMart không chỉ đơn thuần là một nền tảng công nghệ, mà còn là nỗ lực thúc đẩy bình đẳng thương mại, nơi HTX nhỏ cũng có cơ hội vươn ra thị trường lớn. Trong bối cảnh cạnh tranh thương mại điện tử ngày càng gay gắt, việc tạo dựng một sân chơi “thuần Việt”, công bằng và hiệu quả cho khu vực kinh tế tập thể chính là chiến lược thiết thực, mang đậm tính nhân văn và phù hợp với xu thế phát triển.
Huyền Trang – Tạp chí kinh doanh
